پایش وضعیت موتور الکتریکی جریان متناوب : دما ، صدا و ارتعاش

موتور الکتریکی جریان متناوب (AC Motor) یکی از پرکاربردترین انواع محرک های مورد استفاده در صنعت است. نگهداری موتور الکتریکی در حفظ پیوستگی تولید و عملیات نقش بسیار مهمی دارد. به همین دلیل، پس از معرفی مختصر و آشنایی با عملکرد و اجزای آن، در چند بخش به بررسی روش های پایش وضعیت موتورهای الکتریکی جریان متناوب خواهیم پرداخت.

این مجموعه توسط موسسه IDCON آمریکا تهیه شده، ترجمه آن با اندکی اضافات جهت استفاده خوانندگان محترم سایت آیپم در اختیار آنها قرار داده می شود. موسسه IDCON یک مجموعه مشاوره مدیریت است که به طور تخصصی در زمینه مدیریت قابلیت اطمینان و نگهداشت فعالیت دارد. این موسسه در صنایع معدنی، نفت و گاز، صنایع غذایی، فولاد و فلزات و سیمان حضور دارد.

این موسسه علاوه بر مشاوره های مدیریتی در زمینه نگهداشت و قابلیت اطمینان، در مباحث فنی مرتبط هم به تهیه و ارائه مقاله و گزارش می پردازد.

۴- دمای موتور الکتریکی

دمای قسمت های تمیز موتور را با استفاده از دماسنج مادون قرمز پایش کنید.

(۱): دمای بالا در مرکز موتور الکتریکی می تواند نشان دهنده سیم پیچ آسیب دیده باشد، یا اینکه بار وارد بر موتور نزدیک به حداکثر ظرفیت آن است.

(۲): نقاط داغ در محل بیرینگ ها ممکن است در اثر خرابی بیرینگ، ناهمراستایی یا روانکاری کمتر یا بیشتر از حد لازم ایجاد شوند. دمای کوپلینگ را کنترل کنید. اگر کوپلینگ هم داغ است، احتمالا مشکل ناهمراستایی وجود دارد.

۵- صدا و ارتعاش

به صدا و ارتعاشات غیرطبیعی دقت کنید. در نزدیک ترین محل ممکن به موتور الکتریکی بایستید تا بتوانید هرگونه صدای غیرطبیعی را تشخیص دهید.

ارتعاشات موتور را به روش های زیر می توان تشخیص داد:

 ۱- دست زدن به بدنه موتور: سطوح ارتعاشی بیش از حد غیرمعمول را می توان با قرار دادن دست روی نقاط مختلف موتور شناسایی کرد.

۲- قرائت مقدار عددی ارتعاش با استفاده از قلم ارتعاش سنج (Vibration Pen): در این حالت کافی است فقط مقدار ارتعاش را در صفحه افقی (برای موتورهایی که افقی نصب شده اند) قرائت کنید. بیشترین مقدار ارتعاش معمولا در صفحه افقی ایجاد می شود. برای کنترل روند تغییرات، محل اندازه گیری را روی موتور علامت بزنید. به عنوان یک راهنمای کلی، مقدار ارتعاش در این نوع تجهیزات نباید از حدود ۶ میلیمتر بر ثانیه تجاوز کند. دقت کنید که این یک عدد خام است و به دور موتور و لقی های بیرینگ هم بستگی دارد. اگر ارتعاش بالا بود، بیرینگ را گریسکاری کرده، همزمان ارتعاش را هم اندازه گیری کنید. با ورود گریس به بیرینگ، باید سطح ارتعاش کاهش یابد. هرزمان که کاهش ارتعاش متوقف شد، گریسکاری را قطع کنید. با این روش از گریسکاری بیش از حد جلوگیری می شود.

موتور را ۲ تا ۳ روز بعد بررسی کرده، دوباره سطح ارتعاش را اندازه گیری کنید. اگر سطح ارتعاش همچنان بالاست، یا گریس از بیرینگ خارج شده، یا بیرینگ آسیب دیده است. از یک کارشناس ارتعاشات تقاضا کنید که بیرینگ را بررسی کند.

۳- طیف سنجی کامل ارتعاشی: برای موتورهای در حال کاری که هزینه پیامدهای شکست موتور حداقل دو برابر هزینه طیف سنجی کامل ارتعاشی آن باشد (در یک بازه زمانی ثابت)، باید این طیف سنجی هر ۲ تا ۳ هفته انجام شود.

در هنگام بررسی صدا و ارتعاش موتور الکتریکی به نکات زیر توجه کنید:

• صدا و ارتعاش می تواند به علت لقی های نصب، لقی در کوپلینگ، بیرینگ های آسیب دیده، ناهمراستایی، خرابی سیم پیچ یا شکستن فن ورود هوای موتور ایجاد شود.
• تجهیزات نزدیک به موتور هم می توانند باعث القا شدن ارتعاش شوند.
• روانکاری بیش از حد اثرات زیر را خواهد داشت:

۱- دمای داخل بیرینگ را، در اثر افزایش مقاومت، افزایش می دهد. گرما عمر کاری بیرینگ و آب بند کننده آن را به نحو چشمگیری کاهش می دهد.

۲- آب بند کننده بیرینگ را تخریب کرده، آن را در معرض گردوغبار قرار داده، عمر بیرینگ را تا حد زیادی کاهش می دهد.

برای اطلاعات بیشتر در مورد موتور الکتریکی جریان متناوب اینجا و اینجا را ببینید.

تصاویر اسلایدهای مربوط به این مطلب را می توانید از پیوندهای زیر دانلود کنید.